Antistreptolizin O (ASO) je krvni test kojim se mjeri prisutnost i količina antitijela (titar) na streptokok grupe A. Ne koristi se za postavljanje dijagnoze trenutne infekcije streptokokom, već uglavnom ukoliko osoba ima simptome za koje liječnik smatra da su nastali kao posljedica prethodne infekcije streptokokom, koja nije bila adekvatno tretirana, odnosno bila je neprepoznata.
Bakterija streptokok grupe A (GAS) je jedna od najčešćih uzročnika bakterijskih infekcija kod ljudi. GAS producira toksični enzim poznat kao streptolizin O. Imuni sistem svake osobe producira antitijela usmjerena prema tom enzimu. Jedno od tih tijela upravo je antistreptolizin O (ASO).
Zbog čega se radi test antistreptolizin O?
Najčešće bolesti izazvane ovom bakterijom kod djece su:
- Streptokokna angina (upala grla),
- Šarlah,
- Upala srednjeg uha,
- Upala sinusa,
- Kožne infekcije-streptokokni impetigo, erzipel, flegmona,
- Rjeđe izaziva pneumoniju, sepsu, meningitis i artritis.
Ukoliko neko ima streptokoknu infekciju najčešće se uključi odmah antibiotska terapija. Međutim, ukoliko prođe neopaženo ili se ne tretira adekvatno mogu nastati sekundarne komplikacije.
Sekundarne komplikacije, odnosno kasne posljedice su reumatska groznica, postreptokokni glomerulonefritis i dr.
Šta znače negativne vrijednosti ASO antitijela?
Negativne vrijednosti ASO ili veoma niske znače da vjerovatno nije došlo do streptokokne infekcije.
Ukoliko liječnik smatra da je došlo do infekcije, test se može ponoviti 10-14 dana nakon.
Šta znače povišene vrijednosti ASO antitijela?
Povišene vrijednosti ASO antitijela znače da je osoba imala streptokoknu infekciju.
Imuni sistem počinje da proizvodi antitijela otprilike sedmicu nakon infekcije. Tri do četiri sedmice nakon najviši je titar antitijela u krvi. Nakon toga počinje da opada.
Ukoliko nema ponovne infekcije na početnu razinu se vraća unutar 6-12 mj.
Šta znače povišene vrijednosti ASTO titra bez kliničkih manifestacija bolesti?
Samo povišeni ASTO titar bez drugih kliničnih manifestacija bolesti ne znači ništa, ili bolje reći znači da je dijete preboljelo neku streptokoknu infekciju najvjerovatnije anginu.
Referentne vrijednosti
Referentne vrijednosti za odrasle osobe iznosi 180 (po nekim laboratorijima <200)
Kod djece mlađe od 5 godina vrijednosti bi trebale biti manje 100.