Bilirubin nastaje u jetri razgradnjom hemoglobina, krvnog pigmenta. Još u jetrenim ćelijama se on dalje razgrađuje ili se dalje izlučuje u probavni sistem preko žući. Manji dio se izlučuje preko mokraće, ali u normalnim nalazima ne bi trebao da bude prisutan. Različiti patološki procesi (prije svega bolesti jetre) mogu dovesti do povišenja bilirubina u krvi (hiperbilirubinemija), što se vrlo često na koži očituje kao žutica (ikterus).
Normalna vrijednost:
Starosna dob | Vrijednost mg/dl | µmol/l (SI) |
Odrasli | 0,1-1,2 | 2-21 |
Novorođenčad | 0,7-12,7 | 12-217 |
Djeca preko jedne godine | 0,2-1,0 | 3-17 |
Kada je bilirubin u krvi povišen?
- kod novorođenčadi obično između 2. i 7. dana starosti nastupa prolazna fiziološka hiperbilirubinemija. Međutim ukoliko ona traje duže, bilirubin može početi da se taloži u centralnom nervnm sistemu (kernikterus), što je vrlo opasno po novorođenče i zahtjeva hitnu terapiju;
- kod različitih bolesti jetre;
- pri opstrukciji žučnih puteva (žučnim kamencom ili tumorima;
- pri povećanom razaranju eritrocita ili mišića, te velikim opekotinama;
- određeni lijekovi, koji bivaju metabolisani u jetri, također mogu izazvati hiperbilirubinemiju. Također alkohol, droge i aflatoksin spadaju u njene uzroke uslijed oštećenja jetre;
- neke infekcije npr. salmoneloza i leptospiroza;
- pri nekim rijetkim sindromima.