Bronhoskopija je procedura koja omogućuje ljekaru da pregleda unutrašnjost pluća. Ljekar koristi tanku cijev sa svjetlom na kraju koja se zove bronhoskop. Cjevčica se stavlja kroz usta ili nos i pomiče niz grlo i dišne puteve. Pomaže u dijagnostici i liječenju određenih plućnih bolesti.
Bronhoalveolarno lavaža/ispiranje (BAL) je procedura koja se ponekad radi tokom bronhoskopije. BAL se koristi za prikupljanje uzorka iz pluća za određena testiranja. Tokom postupka, fiziološki rastvor se ubacuje kroz bronhoskop kako bi se ispirali dišni putevi i uhvatio uzorak tečnosti.
Zbog čega se radi bronhoskopija i/ili bronhoalveolarna lavaža?
Bronhoskopija se može koristiti za:
- Pronalazak i liječenje tumora ili drugih blokada u dišnim putevima,
- Uklanjanje tumora pluća,
- Kontrolisanje krvarenja u disajnim putevima,
- Pronalazak uzroka upornog kašlja.
Ako je pacijentu već dijagnosticiran rak pluća, test može pomoći da se pokaže koliko je ozbiljan.
Bronhoskopija sa BAL-om se koristi za prikupljanje tkiva za testiranje. Ovi testovi pomažu u dijagnosticiranju različitih poremećaja pluća koji uključuju:
- Bakterijske infekcije kao što su tuberkuloza i bakterijska upala pluća/pneumonija,
- Gljivične infekcije
- Rak pluća.
Pacijentu će možda trebati jedan ili oba testa ako ima simptome plućne bolesti, kao što su:
- Perzistentni kašalj,
- Problemi s disanjem,
- Iskašljavanje krvi.
Možda će pacijent trebati i BAL ako imaporemećaj imunološkog sistema. Neki poremećaji imunološkog sistema, kao što je HIV/AIDS, mogu dovesti u većeg rizika od određenih plućnih infekcija.
Šta se dešava tokom bronhoskopije i bronhoalveolarne lavaže?
Bronhoskopiju i BAL radi pulmolog. Pulmolog je ljekar koji je specijaliziran za dijagnosticiranje i liječenje plućnih bolesti.
Bronhoskopija obično uključuje sljedeće korake:
- Sjedenje u stolici koja je poput stomatološke stolice ili sjedenje na stolu,
- Često se daje i lijek (sedativ) koji će pomoći da se pacijent opusti. Lijek se ubrizga u venu ili daje kroz IV (intravenozni) put koji je stavljen u ruku ili šaku,
- Ljekar prska lijek za “umrtvljivanje” usta i grla, tako da se ne osjeti bol tokom postupka,
- Ljekar umeće bronhoskop niz grlo i u donje dišne putove,
- Kako se bronhoskop spušta niz dišne puteve, ljekar pregleda pluća.
Ljekar u ovom trenutku može obavljati druge tretmane, poput uklanjanja tumora ili uklanjanja blokade.
U ovom trenutku može se obaviti i bronhoalveolarna lavaža (BAL).
Tijekom BAL-e:
- Ljekar kroz bronhoskop stavi malu količinu fiziološke otopine,
- Nakon pranja dišnih putova, fiziološka otopina se usisava nazad u bronhoskop,
- Otopina sadržava stanice i druge tvari, poput bakterija, koje se nose u laboratorij na testiranje.
Potrebno je ne konzumirati hranu i piće nekoliko sati prije bronhoskopije i bronhoalveolarne lavaže. Također, ako je pacijent primio sedativ prije bronhoskopije, pacijent ne bi trebao voziti nakon procedure.
Rizik je veoma mali tokom bronhoskopije ili BAL. Najčešće je to blaga grlobolja koja traje nekoliko dana, a od težih, veoma rijetkih komplikacija navode se krvarenja, infekcije i druge.
Što znače rezultati bronhoskopije i bronhoalveolarne lavaže?
Ako rezultati bronhoskopije nisu uredni, to može značiti da postoji poremećaj pluća poput:
- Blokiranje ili rast tumora u dišnim putevima,
- Sužavanje dijela dišnih puteva,
- Oštećenje pluća zbog imunološkog poremećaja poput reumatoidnog artritisa.
Ako uz bronhoskopiju i bronhoalveolarna lavaža nije uredna, to može upućivati na:
- Tuberkulozu,
- Bakterijsku upala pluća,
- Gljivičnu infekciju.
Pored BAL-e, postoje i drugi postupci koji se mogu obaviti tijekom bronhoskopije. To uključuje:
- Kulturu sputuma-Sputum je gusta vrsta sluzi napravljene u plućima. Drugačiji je od pljuvačke ili sline. Kultura sputuma provjerava određene vrste infekcija,
- Lasersku terapiju ili zračenje za liječenje tumora ili raka,
- Liječenje za kontrolu krvarenja u plućima.
