Kalcijum, kao elektrolit, predstavlja važan element u našem organizmu. Osim što učestvuje u izgradnji kostiju i zubi, učestvuje i u raznim enzimskim reakcijama širom organskih sistema kao što su nervini, mišićni, kradiovaskularni i drugi sistemi. Organizam odrasle osobe sadrži oko 1-1,5 kg kalcija. Oko 99% kalcijuma u tijelu je pohranjeno u kosti, a ostalih 1% cirkulira kroz organizam. Zbog uske referentne vrijedosti i mala odstupanja od normalne vrijednosti mogu dovesti do ozbiljnih posljedica po organizam. Hormoni koji regulišu nivo kalcija u krvi su: paratirodini hormon i kalcitonon koje luče doštitne žlijezde, kao i aktivna forma vitamina D- 1,25-dihidroksivitamin D.
Kada se uradi nalaz kvi, osim ukupnog kalcijuma postoji i tkz. jonizirajući kalcij u krvi. Ukupni kalcij mjeri kolika količina kalcija je vezana za proteine u krvi, dok jonizirajući kalcij predstavlja frakciju kalcija koja slobodno “pluta“ kroz krv.
Zbog čega se radi nalaz kalcijuma?
Nalaz kalcijuma se radi najčešće u rutinskim, sistematskim pregledima. Naravno, bilo koje odstupanja od normalnih vrijednosti može dovesti do pojave simptoma.
Šta znače visoke vrijednosti kalcijuma?
Visoke vrijednosti kalcijuma ukazuju na:
- Hiperparatiroidizam, stanja kada doštitne žlijezde (paratiroidee) rade ubrzano, zbog povećanog djelovanja njihovog hormona-parathormona i kalcitonina,ž
- Pagetovu bolest kostiju kod koje kosti postaju velike, slabe i podložne patološkim frakturama,
- Preveliki unos antacida (lijekova protiv žgaravice) koje u sebi sadrže kalcij,
- Prevelik unos suplemenata vitamina D i/ili kravljeg mlijeka,
- Određene tipove maligniteta.
Simptomi visokog kalcijuma su:
- Mučnina i povraćanje,
- Učestalo mokrenje (poliurija),
- Povećan nagon za žeđ,
- Konstipacija i bol u abdomenu,
- Gubitak apetita.
Šta znače snižene vrijednosti kalcijuma?
Snižene vrijednosti kalcijuma ukazuju na:
- Hipoparatiroidizam, koji suprotno od hiperparatiroidizma, predstavlja stanje smanjene aktivnosti doštitnih žlijezda,
- Deficijenciju vitamina D (osobe koje nisu izložene suncu ili imaju urođenu deficijenciju vitamina D),
- Deficijenciju magnezijuma,
- Akutni pankreatitis (upalu gušterače),
- Hroničnu bubrežnu bolest/insuficijenciju.
Simptomi niskog kalcijuma su:
- Osjećaj “mravinjanja“ na usnama, jeziku, prstima i stopalima,
- Mišićni trzaji i grčevi,
- Poremećen ritam srca (iregularan srčani ritam).
Referentne vrijednosti:
Od 2,15 do 2,5 mmol/l (ukupna koncentracija kalcijuma)
Od 1,15 do 1,27 mmol /l (jonizirajući kalcijum)
