Lipidi su skupina spojeva koji imaju funkciju u izvoru energije, učestvuju u izgradnji ćelija kao steroidi. Najvažniji lipidi su holesterol, trigliceridi, fosfolipidi i slobodne masne kiseline.
Holesterol
Holesterol ima strukturu steroida. Važno je pratiti koncentraciju LDL i HDL, gdje je HDL “dobri” holesterol dok je LDL “loši” holesterol. Putem HDL, holesterol se prenosi od tkiva do jetre i time se odvlači suvišni holesterol sa perferije, čime nas štiti od ateroskleroze, dok je LDL faktor rizika za nastanak kardiovaskularnih bolesti zbog nakupljanja i stvaranja naslaga na zidovima arterija.
Normalna vrijednost: <5.0 mmol/L
HDL >1.2 mmol/L
LDL <3.0 mmol/L
Slučajevi kada je povišen holesterol:
- Početna faza hepatitisa
- Dijabetes
- Hipotireoza (smanjena funkcija štitne žlijezde)
- Bolesti bubrega
- Opstruktivni ikterus
- Pušenje
- Korištenje oralne kontracepcije
- Genetičke bolesti (hiperholesterolemija IIa)
Slučajevi kada je snižen holesterol:
- Bolesti jetre (ciroza, hronični hepatitis)
- Hipertireoza
- Anemija
Trigliceridi
Trigliceridi su masti (lipidi) koji se nalaze u krvi. Unosimo ih hranom i tijelo konvertuje višak kalorija u trigliceride. Hormoni oslobađaju trigliceride u krvotok koji se koriste kao energija između obroka.
Normalne vrijednosti: <1.7 mmol/L
Slučajevi kada su trigliceridi povišeni:
- Poremećaj metabolizma lipoproteina
- Dijabetes
- Opstruktivna žutica
- Hipotireoza
- Korištenje diuretika, steroida, estrogena, progestina
Sniženi trigliceridi su od manje dijagnostičke vrijednosti.
