Elektroliti su neophodni za normalan rad nervnog sistema, prijenosa nervnih signala, regulaciji pH vrijednosti i pravilnom radu mišića. Najvažniji su kalcij (Ca), magnezij (Mg), kalij (K), natrij (Na), hlor (Cl).
Kalij
Kalij utiče na funkciju rada nervnog sistema i mišića.
Normalne vrijednosti: 3.9-5.1 mmol/L
Slučajevi kada je kalij povišen:
- Insuficijencija bubrega i nadbubrežne žlijezde
Slučajevi kada je kalij snižen:
- Prekomjerna diureza
- Povraćanje
- Proliv/dijareja
- Dijabetična acidoza
- Hiperfunkcije nadbubrežne žlijezde
- Gladovanje
Natrij
Natrij ima funkciju u ravnoteži tekućine, održavanju osmotskog pritiska i acido-bazne ravnoteže.
Normalne vrijednosti: 137-146 mmol/L
Slučajevi kada je natrij povišen:
- Pojačan rad nadbubrežne žlijezde (Cushingov sindrom)
- PretjeranI gubitak tekućine
- Bolest bubrega
- Dijabetes
Slučajevi kada je natrij snižen:
- Hipofunkcija nadbubrežne žlijezde (Addisonova bolest)
- Bolest bubrega
- Neadekvatan unosa natrija ili pretjerani gubitak
- Gastrointestinalni poremećaji
Hlor
Zajedno sa natrijem on učestvuje u ravnoteži tekućine, osmotskog pritiska i acido-baznoj ravnoteži.
Normalne vrijednosti: 97-108 mmol/L
Slučajevi kada je hlor povišen:
- Dehidracija
- Nefritis
- Hiperfunkcija nadbubrežne žlijezde (Cushingov sindrom)
- Dekompenzirane srčane bolesti
Slučajevi kada je hlor snižen:
- Gastrointestinalni poremećaj
- Proljev
- Povraćanje
- Infektivne bolesti
- Dijabetička acidoza
- Bolesti bubrega
Kalcij
Kalcij se najvećim dijelom nalazi u kostima a manjim dijelom u plazmi. Postoje dvije frakcije kalcija: ionizirani i vezani. Ionizirani je fiziološki aktivan i njegova funkcija ovisi od PTH, kalcitoninu, vitaminom D, proteinima i koncentraciji fosfata. Mnoge su funkcije kalcija kao na primjer otpuštanje neurotransmitora, prijenosu nervnih impulsa, mišićnu kontrakciju, smanjuje neuromuskularnu podražljivost, koagulaciji krvi, kontroli lučenja gušterače, štitnjače i paratireoidne žlijezde.
Normalne vrijednost: 2.14-2.53 mmol/L
Slučajevi kada je kalcij povišen:
- Hiperparatireoidizam
- Hipervitaminoza D
- Nefritis
- Policitemija
- Multipli mijelom
- Tumor kostiju
- Metastazi raka kostiju
Slučajevi kada je kalcij snižen:
- Hipoparatireodizam
- Deficijencija vitamina D
- Insuficijencije bubrega
- Rahitis i osteomalacija
- Celijakija
Magnezij
Magnezij ima ulogu u neuromuskularnoj podražljivosti i aktivaciji enzima. PTH, aldosteron, hormoni štitne žlijezde, inzulin i adrenalin utiču na koncentraciju magnezija.
Normalne vrijednosti: 0.65-1.05 mmol/L
Slučajevi kada je magnezij povišen:
- Dijabeticka acidoza
- Hronične infekcije
- Hronična bubrežna insuficijencija
- Ateroskleroza
- Hipofunkcija nadbubrežne žlijezde (Addisonova bolest)
Slučajevi kada je magnezij snižen:
- Neuhranjenost
- Gladovanje
- Hronični alkoholizam
- Hronični proljevi
- Akutne bubrežne bolesti
- Aldosteronizam
