Reumatoidni faktor (RF) je imunoglobulin (bjelančevina) čije se prisustvo u krvi utvrđuje posebnim laboratorijskim postupcima.
Test određivanja reumatoidnog faktora podrazumijeva mjerenje iznosa reuma faktora u krvi. Reumatodni faktori su proteini koje producira imuni sistem. Normalno, imuni sistem omogućava odbranu organizma od uzročnika bolesti kao što su virusi i bakterije. Reuma faktor se taloži u zdravim zglobovima, žlijezdama ili drugim ćelijama dovodeći do hronične upale.
Reuma faktor se koristi najvećim dijelom za postavljanje dijagnoze reumatoidnog artritisa, a određuje se periodično kod osoba koje su već oboljele za praćenje napredovanja bolesti. Reumatoidni artritis je autoimuna bolest karakterizirana bolnim otečenim i krutim zglobovima. Reuma faktor je također bitan i za praćenje autoimunih bolesti, kao što je juvenilni artritis, pojedinih infekcija te tipova tumora.
Zbog čega se radi određivanje reumatoidnog faktora?
Koristi se kao parametar koji olakašava postavljanje dijagnoze reumatoidnog artritisa ili drugih autoimunih oboljenja. Simptomi reumatoidnog artritisa su:
- Bol u zglobovima,
- Ukočenost zglobova, posebno ujutro
- Otok zglobova
- Umor i iscrpljenost
Šta znači pozitivan nalaz reumatoidnog faktora?
Ukoliko je potvrđen reuma faktor u krvi u pitanju je potencijalno:
- Reumatoidni artritis (češći je kod bolesnika s brzo napredujućim propadanjem zglobova te kod bolesnika s ekstraartikularnim pojavama kao što su potkožni reumatski čvorovi),
- Druge autoimune bolesti kao što su Sjogrenov sindrom, juvenilni artritis, sklerodermija,
- Infekcija-infektivna mononukleoza ili tuberkuloza,
- Leukemija,
- Multipli mijelom,
- Sarkoidoza,
- Hronična bolest jetre.
20% ljudi koji imaju postavljenu dijagnozu reumatoidnog artritisa imaju malo ili nimalo reuma faktora u krvi. Ukoliko je nalaz reuma faktora normalan, potrebno je da liječnik zatraži dalju dijagnostiku.
S druge strane, ukoliko je potvđeno prisustvo reuma faktora ne mora nužno značiti da ima potrebe i za medicinskim tretmanom. Neki ljudi imaju potvrđen reuma faktor u krvi bez simptoma bolesti, ali nije dokazano zašto.
Referentne vrijednosti
Referentne vrijednosti za muškarce i žene iznosi 14 IU/ml (po nekim laboratorijima i do 20 IU/ml)