U probavnom traktu čovjeka je nastanjeno 100 triliona mikroorganizama. Za usporedbu: broj svih “domaćih” ćelija ljudskog organizma se procjenjuje na oko 37 triliona. Zbog njihovog višestrukog uticaja na stanje kompletnog organizma potrebno im je posvetiti posebnu pažnju. Obzirom da utiču i na mozak postavlja se pitanje da li se depresivna stanja mogu popraviti putem zdrave ishrane i njenog pozitivnog uzticaja na crijevnu floru?
Novi organ
O tome da bakterije u našem organizmu nisu tek pasivni posmatrači, govorili smo već ranije. Crijevne bakterije igraju odlučujuću ulogu u razvoju našeg imunog sistema, motilitetu crijeva i probavi, te propusnosti crijeva prema krvi. Njihov značaj je toliki, da im neki već daju naziv dodatnog metaboličkog i endokrinog (lučenje signalnih molekula putem krvi) organa.1 Međutim, da tih 100 triliona organizama, na koliko se njihov broj u digestivnom traktu čovjeka procjenjuje (za usporedbu: broj svih “domaćih” ćelija ljudskog organizma se procjenjuje na oko 37 triliona2), imaju i uticaj na naš centralni nervni sistem, manje je poznata činjenica.
Nakon hipotetičkih razmišljanja o tome, urađeni su i prvi životinjski eksperimenti, pa je primijećeno, primjerice, da miševi koji imaju različit sastav crijevne flore, pokazuju i različito ponašanje. Štaviše, kad se crijevna flora jednog miša transplantira u crijevo drugog, i ponašanje tog drugog miša se promijeni na odgovarajući način. S druge strane, nastali mentalni poremećaji kod eksperimentalnih životinja djeluju također i u obrnutom smjeru i izazivaju poremećaj crijevne flore.3
U jednoj drugoj studiji izmet depresivnih pacijenata je transplantiran štakorima, nakon čega su štakori počeli pokazivati znake depresije. Štakori koji su dobili izmet zdravih ljudi ih nisu pokazali.4
Alkohol
Uticaj ovih željenih slijepih putnika na mozak je uglavnom indirektan, tj. hemijski spojevi, koji utiču na razvoj mozga, a kasnije i na patofiziološke mehanizme nastanka bolesti, nisu direktan produkat bakterija, nego bivaju proizvedeni od strane našeg imunog sistema kao reakcija na prisustvo određenih bakterija. Međutim, dodatni faktori igraju ulogu u tome, kao npr. propusnost crijeva za ove molekule pri njihovu ulasku u krvotok (jer se taj posredni uticaj ostvaruje signalizacijom kroz krvotok).
Na ovu propusnost crijeva posebno velik efekat ima konzumacija alkohola, a osim njega također i tzv. “ishrana zapadnog tipa” i ekstremni fizički napor.5
Kod profesionalnih sportista ovo može biti dodatno izraženo zato jer oni često posežu za jakom, proteinskom ishranom i zanemaruju unošenje hrane bogate vlaknima, koja su potrebna za održavanje normalne, zdrave crijevne flore.6
U jednoj studiji na hroničnim alkoholičarima je otkriveno da oni alkoholičari, koji su imali veću propusnost crijeva, također su imali veću sklonost depresiji, anksioznosti i posezanju za alkoholom, ali također i promijenjenu crijevnu floru, sa smanjenim udjelom bakterija koje imaju antiupalna svojstva.5
Mada u svojim začecima, izučavanje povezanosti ishrane s depresijom već pokazuje određene značajne rezultate1:
- Depresija je mnogo rjeđe asocirana s depresijom nego nezdrava;
- Konzumacija nezdrave ishrane, bogate šećerom i masnoćom, je riziko-faktor za psihološke probleme u djece i adoloscenata;
- Rano izlaganje djece nezdravoj hrani ima značajan efekat na kasnije nastajanje mentalnih poremećaja
Shodno tome je pokušano da se uspostavi terapeutski efekat naseljavanjem pozitivne crijevne flore u terapiji depresije. Mada su rezultati takvih studija još nezreli za uspostavljanje naučnih činjenica, već se može reči da zdrava ishrana, bogata vlaknima, s manje mesa, djeluje preventivno (i) na nastanak depresije te da se u depresivnim stanjima u svakom slučaju treba pokušati djelovati i mijenjanjem dijete, korištenjem prebiotika itd.
Sve članke vezane za temu “depresija” pronađite OVDJE
LITERATURA:
