Kivano ( Cucumis metuliferus L. , Cucurbitaceae) je biljka neobičnog izgleda, nazivaju je još i rogatom dinjom ili afričkim krastavcem. Porijeklo nosi iz Afrike, tačnije Zimbabvea, odakle je tridesetih godina prošlog vijeka prenesena na Novi Zeland i Australiju, a kasnije i u Evropu. Poslednjih godina se uzgaja i na našim podnebljima, a o nutritivnim vrijednostima ove biljke pročitajte u nastavku.
Izgled i nutritivni sastav
Zreo kivano je žuto-narandžaste boje, prekriven malim bodljama ili rogovima prosječne težine oko 200-250g, dužine 10 cm. Kada se razreže liči na krastavac, a unutrašnjost se sastoji od žuto-zelene želatinozne mase koja obiluje mnoštvom sjemenki. Ukus je kombinacija dinje, banane, limete i krastavca.
Voda čini najveći udio ploda, oko 90%. Niskokaloričan je, sa malim udjelom ugljenih hidrata i masti, dok 16% kalorija dolazi iz proteina, što je relativno visoko u poređenju sa drugim voćem (100g jabuke ima 3% proteina, a 100 g banane ima 5 % proteina ).
Bogat je izvor vitamina, minerala i antioksidanasa, od kojih se posebno izdvajaju vitamin C, vitamini B-kompleksa, željezo, kalijum , magnezijum, cink i karotenoidi. Sjemenke sadrže vitamin E i masne kiseline, oleinsku i linolnu.
Benefiti konzumacije kivana
- Zahvaljujući velikom udjelu vode i dobrom balansu elektrolita, kivano je idealna namirnica za rehidraciju organizma u toplim ljetnim danima ili nakon fizičkog napora.
- Kao vrijedan izvor antioksidanasa poput vitamina C i E, cinka, beta karotena i luteina, pomaže tijelu da se izbori i zaštiti od oksidativnog stresa kojem su naše ćelije svakodnevno izložene.
- Biljni izvori gvožđa, poput kivana, sadrže oblik minerala koji se ne može tako efikasno apsorbovati kao ono iz životinjskih izvora. Međutim, uparivanje tog oblika minerala sa vitaminom C kojim kivano obiluje, poboljšava njegovu apsorpciju i tako obezbjeđuje materijal za sintezu hemoglobina, prenosnika kiseonika u crvenim krvnim zrncima što je značajno za oksigenaciju ćelija i tkiva.
- Zahvaljujući niskom glikemijskom indeksu, kivano ne uzrokuje nagle skokove šećera u krvi nakon konzumacije tako da je pogodna namirnica za ishranu dijabetičara.
- Magnezijum i cink su usko povezani sa mentalnim zdravljem i održavanjem funkcija mozga. Uključeni su u sintezu neurotransmitera koji utiču na raspoloženje i povezani su sa nekim poremećajima raspoloženja, kao što su anksioznost i depresija. Konzumacija hrane, pa tako i kivana, koja sadrži ove minerale, svakako može doprinijeti ublažavanju simptoma mentalnih poremećaja.
- Ovo korisno voće podržava zdravlje kostiju, podstiče proizvodnju kolagena što je bitno za kožu i tkiva, ubrzava zarastanje rana, štiti od UV zračenja.
- Magnezijum i kalijum su značajni za zaštitu kardiovaskularnog sistema. Smanjuju upale i sprečavaju nakupljanje plaka na krvnim sudovima i tako pomažu regulaciju krvnog pritiska.
- Protektivno djeluje na krvne sudove i omega-6 masna kiselina (linolna) koja se nalazi u sjemenkama.
- Zahvaljujući svom sastavu odlična je namirnica za poticanje rada imunog sistema.
- Može se koristiti i u kozmetičke svrhe za spravljanje maski za lice, za toniziranje, rehidraciju i regeneraciju kože.
Kako jesti kivano
Najjednostavniji način jeste da razrežete plod kivana i kašičicom vadite sadržaj. Po želji možete dodati malo soli ili šećera. Najčešće se jede svjež. Dodajte ga u smuti, jogurt ili sladoled ili iskoristite za pripremu umaka ili preliva.
Probajte nešto novo. Zašto da ne?
Izvor: https://www.nutrikod.com/
Literatura:
